Opa was altijd al een beetje vergeetachtig, maar nu maak je je echt zorgen! Op zijn pantoffels staat hij in de tuin zijn eigen kat weg te jagen. Zou hij de ziekte van Alzheimer hebben?

Alzheimer is een vorm van dementie. Dementie betekent letterlijk geestelijke aftakeling. Kenmerkend is dat bij mensen met dementie hun denken, taalgebruik en oordeelvermogen achteruit gaat. Bij Alzheimer-patiënten is vooral te merken dat het hun geheugen is verslechterd.

10 % van de mensen boven de 65 jaar heeft de ziekte van Alzheimer en maar liefst 50 % van de mensen boven de 85 jaar. Tot nu is Alzheimer ongeneeslijk gebleken. Het is dus erg belangrijk dat er een therapie of medicatie gevonden wordt om al deze mensen te helpen.

Er wordt veel onderzoek gedaan naar de ziekte van Alzheimer en de volgende bevindingen zijn al gedaan: met een MRI-scanner kan gezien worden dat de hersenen van Alzheimer-patiënten letterlijk zijn gekrompen. Het ineenschrompelen van de hersenen wordt atrofie genoemd.

In de hersenen van Alzheimer-patiënten zijn ook kleine afwijkingen gevonden. Afwijkende eiwitten, plaques en tangles, zijn neergeslagen tussen de hersencellen of in de wand van de hersenbloedvaten van Alzheimer-patiënten. Je snapt dat doordat deze eiwitten zich tussen deze cellen worstelen de cellen niet meer goed met elkaar kunnen communiceren. Deze verslechterde communicatie tussen hersencellen zorgt ervoor dat het geheugen wordt aangetast. De plaques zijn verzamelingen van dode en stervende zenuwcellen. Bij gezonde mensen worden deze amyloïde-eiwitten afgebroken en verwijderd. Een tangle wordt gevormd door het eiwit Tau, dat er normaal voor zorgt dat de interne structuur van de zenuwcel in stand blijft. In de hersenen van Alzheimer-patiënten zijn stukjes van dit eiwit opgehoopt.

Onderzoekers weten nog niet of de plaques en tangles de oorzaak zijn van Alzheimer. Het is alleen heel opvallend dat ze vaak worden gevonden in de hersenen van Alzheimer-patiënten. Andere risicofactoren die gerelateerd zijn Alzheimer zijn een hoge bloeddruk en een hoog cholesterolgehalte.

De ziekte van Alzheimer is ook erfelijk gebleken. Dat betekent dat je een grotere kans hebt om Alzheimer te krijgen wanneer je moeder, vader of oma het ook heeft.

Malou Dongelmans